Thi Đấu Bóng Bàn

Bộ môn bóng bàn ngày càng phát triển tại Việt Nam, do đó mà số người có nhu cầu chơi bóng bàn cũng tăng nhanh chóng. Việc học bóng bàn không hề đơn giản, cần nhiều thời gian cũng như nỗ lực luyện tập trong thời gian dài.

Sân thi đấu bóng bàn được thiết kế có hình chữ nhật với chiều dài 14m, chiều rộng tối thiểu 7m và chiều cao của dàn đèn chiếu tối thiểu 4m. Trong các cuộc thi đấu chính thức thì phải đảm bảo quanh sân thi đấu không được có nguồn sáng chói và mặt sàn không được phủ màu trắng tránh ảnh hưởng tới khả năng thi đấu của Vận động viên.

Xem thêm: Thảm thi đấu sân bóng bàn giá tốt: Thảm Enlio 14145

Bắt đầu một trận đấu

Theo điều 2.13.1 của ITTF, lượt giao bóng đầu tiên sẽ được quyết định thông qua phương pháp bắt thăm, phổ biến là tung đồng xu. Cũng khá thường thấy khi một người chơi (hoặc trọng tài) cầm trái bóng trong một bàn tay nào đó, giấu dưới gầm bàn, và để một người chơi còn lại đoán thử trái bóng ở trong tay nào, nếu đoán đúng sẽ được quyền giao bóng trước, hoặc chọn bên bàn để thi đấu.

Giao bóng và trả giao bóng

Trong trận thi đấu bóng bàn, người cầm giao bóng là người bắt đầu một lượt chơi. Người cầm giao bóng trong tư thế đứng, giữ trái bóng nằm trên lòng bàn tay không cầm vợt được gọi là tay không thuận. Tiếp đó tung không xoáy trái bóng lên không trung với độ cao ít nhất là 16 cm (6.3 in). Người cầm giao bóng dùng vợt tác động vào trái bóng, sao cho bóng chạm phần bàn của mình trước và sau đó chạm trực tiếp vào bàn của người trả giao bóng mà không để chạm vào cụm lưới. Trong các trận đấu cấp thấp, nhiều người chơi bỏ qua thao tác tung bóng. Tuy nhiên, điều này là trái luật và có thể mang lại cho người cầm giao bóng lợi thế không công bằng.

Xem thêm: Cập nhật những mẫu bàn bóng bàn Song Ngư 2025

Suốt quá trình giao bóng, trái bóng phải ở phía trên mặt bàn và đằng sau đường biên cuối bàn, gọi là bề mặt thi đấu. Người cầm giao bóng không được dùng cơ thể hoặc quần áo để che khuất tầm nhìn trái bóng, tức là đối phương và trọng tài phải luôn nhìn rõ trái bóng. Nếu trọng tài cho rằng một pha giao bóng phạm quy, trước hết họ sẽ tạm ngừng pha giao bóng đó và đưa ra cảnh báo cho người chơi. Sau đó, nếu giao bóng hỏng rõ ràng hoặc bị trọng tài nghi ngờ về tính hợp lệ một lần nữa, người trả giao bóng sẽ ghi điểm.

Nếu người cầm giao bóng có pha giao bóng “tốt”, thì người trả giao bóng phải trả bóng “tốt” bằng cách đánh trái bóng trước khi nó kịp nảy thêm lần thứ hai, trái bóng sẽ phải qua lưới và lập tức (hoặc sau khi chạm lưới) nảy ít nhất một lần tại phần bàn của đối phương. Tiếp đó, cả người cầm giao bóng và người trả giao bóng phải liên tục trả bóng cho tới khi kết thúc một lượt chơi. Trả giao bóng là một trong những phần khó nhất trận đấu, vì quả giao bóng ban đầu thường khó dự đoán và do đó cũng là pha bóng mang lại nhiều lợi thế nhất cho người chơi, khi họ có thể tùy ý lựa chọn tốc độ lẫn độ xoáy.

Một số bàn bóng bàn được lựa chọn cho các giải thi đấu cao cấp như Seagame, Olympic.. đó là: bàn bóng bàn Double Fish 235; bàn bóng bàn Double Fish 233;…

Let

Let là một lượt chơi mà kết quả ghi điểm không được công nhận, và được trọng tài gọi cho các trường hợp sau:

• Khi giao bóng, bóng chạm lưới nhưng các yếu tố khác của một pha giao bóng tốt đều thỏa mãn hoặc trái bóng bị cản trở bởi người chơi thuộc bên cầm giao bóng. Cản trở ở đây nghĩa là một người chơi chạm vào bóng khi nó vẫn còn ở trên không trung, và bóng vẫn chưa hề chạm vào phần bàn của người chơi đó kể từ lần cuối cùng nó bị tác động.
• Khi người nhận bóng chưa chuẩn bị sẵn sàng mà bóng vẫn được giao.
• Khi người chơi không thể thực hiện giao bóng tốt hoặc trả bóng tốt do xáo trộn ngoài tầm kiểm soát của họ.
• Khi pha bóng bị gián đoạn bởi trọng tài hoặc trợ lý trọng tài.

Let còn được gọi cho pha giao bóng lỗi, trong trường hợp trái bóng được đánh bởi người cầm giao bóng đồng thời trái bóng không ở sau đường biên cuối bàn hoặc trái bóng chạm mép bàn hoặc trái bóng chạm lưới.

Ghi điểm

Người chơi ghi được điểm với các kết quả trong lượt chơi sau:

• Đối phương không thể thực hiện thành công một pha giao bóng tốt hoặc trả bóng tốt.
• Sau khi thực hiện một pha giao bóng tốt hoặc một pha trả bóng tốt, trái bóng chạm vào bất kỳ thứ gì khác ngoài cụm lưới trước khi được đối phương đánh đi.
• Trái bóng vượt quá phần bàn hoặc ra ngoài đường biên cuối bàn của người chơi mà chưa chạm vào phần bàn của họ sau khi bị đối phương đánh đi.
• Đối phương cản trở bóng.
• Đối phương tác động vào bóng hai lần liên tiếp. Chú ý, tay cầm vợt cũng được tính là một phần của vợt và một pha trả bóng tốt thực hiện bằng bàn tay hoặc ngón tay thì vẫn được công nhận. Không tính là lỗi nếu trái bóng vô tình chạm tay hoặc ngón tay rồi mới chạm vào vợt của người chơi.
• Đối phương đánh bóng bằng một phần không được phủ cao su của cốt vợt.
• Đối phương tác động làm di chuyển mặt bàn hoặc chạm vào lưới.
• Đối phương để tay tự do chạm vào mặt bàn.
• Trong phương pháp đánh khẩn trương, nếu người nhận bóng thực hiện trả bóng tốt 13 lần thì người nhận bóng ghi điểm.
• Khi đối phương bị cảnh cáo vi phạm hai lần trong một trận đấu cá nhân hoặc đồng đội. Nếu tiếp tục vi phạm thêm lần ba, người chơi sẽ được hai điểm.Nếu trận đấu cá nhân hoặc đồng đội chưa kết thúc, mọi điểm phạt chưa được sử dụng có thể chuyển sang ván đấu tiếp theo.

Một ván đấu được định đoạt thắng thua khi một trong hai người chơi giành được 11 điểm trước. Trong trường hợp mỗi bên cùng giành được 10 điểm, người chơi nào giành liên tiếp hai điểm trước thì là người chiến thắng. Một trận gồm một số lẻ ván, với người thắng cuộc là người giành chiến thắng nhiều ván hơn. Trong các cuộc thi đấu, một trận thường có 5 hoặc 7 ván đấu.

Đổi giao bóng và kết thúc

Quyền cầm giao bóng thay đổi luân phiên giữa các người chơi cứ sau hai điểm (bất kể ai là người giành chiến thắng trong lượt chơi) cho đến khi kết thúc ván đấu, trong trường hợp cả hai người chơi đều ghi được 10 điểm hoặc phương pháp đánh khẩn trương được áp dụng thì trình tự giao bóng và trả giao bóng vẫn giữ nguyên nhưng mỗi người chơi chỉ được giao bóng một lần trong mỗi lượt cầm giao bóng của mình. Người chơi cầm giao bóng đầu tiên trong một ván thì ván sau sẽ chuyển thành người trả giao bóng đầu tiên.

Sau mỗi ván đấu, người chơi đổi phần bàn cho nhau. Điều này cũng diễn ra trong ván đấu cuối cùng của một trận đấu, ví dụ ván thứ năm hoặc ván thứ bảy, người chơi sẽ đổi phần bàn cho nhau ngay khi có một trong hai người chơi giành được điểm số thứ năm, bất kể quyền giao bóng đang thuộc về ai. Nếu trình tự giao bóng và trả giao bóng không đúng, điểm ghi được trong tình huống đó vẫn được tính và trận đấu tiếp tục với trình tự tại điểm số vừa được ghi.

Xem thêm: khái niệm Bóng Bàn là gì – Nguôn gốc bộ môn thi đấu bóng bàn

Đấu đôi

Từng khu vực giao bóng khi thi đấu đôi

Ngoài là trò chơi giữa các cá nhân, các cặp đôi cũng có thể tham gia chơi bóng bàn. Thể thức thi đấu đơn và đôi đều có mặt trong các giải đấu quốc tế, bao gồm Thế vận hội từ năm 1988 và Đại hội Thể thao Khối Thịnh vượng chung từ năm 2002. Năm 2005, ITTF thông báo rằng thể thức thi đấu đôi sẽ chỉ còn là một phần của nội dung thi đấu đồng đội trong Thế vận hội 2008.

Trong đấu đôi, các điều luật đấu đơn đều được áp dụng ngoại trừ những điều sau đây.

Giao bóng

Trong một trận thi đấu bóng bàn, giao bóng là bước thứ nhất để bắt đầu trận đấu. Một đường kẻ dọc theo cạnh dài của bàn thi đấu, chia bàn làm hai phần bằng nhau. Mục đích duy nhất của nó là hỗ trợ cho các quy tắc giao bóng khi thi đấu đôi. Một pha giao bóng tốt cần phải làm cho trái bóng nảy lần đầu tiên ở “ô” bàn bên phải của người cầm giao bóng, sau đó nảy ít nhất một lần ở ô bàn bên phải của đối phương (tức là ô bàn ngoài cùng bên trái của người cầm giao bóng), nếu không làm được điều này thì bên trả giao bóng sẽ ghi điểm.

Thứ tự chơi, giao bóng và trả giao bóng

1. Người chơi phải đánh bóng lần lượt. Ví dụ, nếu A bắt cặp với B, X bắt cặp với Y, trong đó A là người cầm giao bóng còn X là người trả giao bóng. Thứ tự chơi sẽ là A → X → B → Y. Lượt chơi sẽ tiếp tục diễn ra theo cách này cho đến khi một bên không thể thực hiện một pha trả bóng tốt và bên kia ghi điểm.
2. Sau mỗi lần đổi giao bóng, người trả giao bóng trước đó sẽ trở thành người cầm giao bóng và đối tác của người cầm giao bóng trước đó sẽ trở thành người trả giao bóng. Ví dụ, nếu thứ tự lượt chơi trước đó là A → X → B → Y, thì sau khi đổi giao bóng thứ tự sẽ trở thành X → B → Y → A.
3. Trong ván đấu thứ hai hoặc ván đấu tiếp theo, thứ tự chơi lượt đầu tiên sẽ đổi ngược lại. Ví dụ: nếu thứ tự chơi là A → X → B → Y ở đầu ván đấu đầu tiên, thì thứ tự chơi sẽ đổi thành X → A → Y → B hoặc Y → B → X → A ở đầu ván đấu thứ hai, tùy thuộc vào việc X hay Y là người cầm giao bóng đầu tiên trong ván đấu. Điều đó có nghĩa là người trả giao bóng đầu tiên trong ván đấu này chính là người cầm giao bóng đầu tiên trong ván đấu liền trước đó. Trong mỗi ván đấu của một trận đấu đôi, cặp có quyền giao bóng trước sẽ được chọn người cầm giao bóng. Tuy nhiên, cặp trả giao bóng thì chỉ được chọn người trả giao bóng trong ván đấu đầu tiên mà thôi.
4. Khi một cặp ghi được năm điểm trong ván đấu cuối cùng, các cặp phải đổi phần bàn cho nhau và đổi người trả giao bóng để đảo thứ tự chơi. Ví dụ, khi thứ tự chơi cuối cùng trước khi một cặp ghi được năm điểm ở ván đấu cuối là A → X → B → Y, thì thứ tự chơi sau khi thay đổi sẽ là A → Y → B → X nếu A vẫn còn lần giao bóng thứ hai. Còn nếu không, X sẽ trở thành người cầm giao bóng tiếp theo và thứ tự sẽ là X → A → Y → B.

Phương pháp đánh khẩn trương

Nếu một ván đấu không thể kết thúc sau 10 phút thi đấu, và có ít hơn 18 điểm được ghi, phương pháp đánh khẩn trương sẽ được áp dụng. Trọng tài tạm ngừng ván đấu, và ván đấu sẽ tiếp tục với việc mỗi người chơi chỉ còn được giao bóng một lần trong mỗi lượt cầm giao bóng. Nếu phương pháp đánh khẩn trương áp dụng khi bóng chưa được giao, người trả giao bóng lượt chơi trước sẽ là người cầm giao bóng đầu tiên. Trong phương pháp đánh khẩn trương, người cầm giao bóng phải ghi được điểm trước khi người trả giao bóng thực hiện thành công 13 pha trả bóng tốt hoặc phải chịu để đối phương ghi điểm. Phương pháp này cũng có thể được áp dụng bất cứ lúc nào theo yêu cầu của hai người chơi hoặc các cặp đấu. Sau khi được đem ra sử dụng, phương pháp đánh khẩn trương vẫn duy trì hiệu lực cho đến khi kết thúc trận đấu. Đây là một điều luật giúp rút ngắn thời gian của một trận bóng bàn, chủ yếu hiện diện trong ván đấu của những người chơi có thiên hướng nặng tính phòng thủ.

Giải đấu bóng bàn tổ chức thế nào

Bóng bàn được tổ chức thi đấu phổ biến ở Đông Á và châu Âu, cũng như đang gây được sự chú ý tại Hoa Kỳ. Những giải đấu quốc tế quan trọng nhất của môn này gồm có Giải vô địch bóng bàn thế giới, World Cup bóng bàn, Thế vận hội và ITTF World Tour. Các giải đấu cấp châu lục thì có:

• Giải vô địch châu Âu
• Top-16 châu Âu
• Giải vô địch châu Á
• Đại hội thể thao châu Á – ASIAD
• Đại hội Thể thao Đông Nam Á -SEA Game

Các tay vợt người Trung Quốc đã giành tới 60% chức vô địch thế giới dành cho nam kể từ năm 1959; tại giải đấu dành cho nữ Corbillin Cup, họ vô địch tất cả ngoại trừ ba Giải vô địch thế giới, kể từ năm 1971. Một số đội bóng bàn mạnh khác đến từ Đông Á và châu Âu, có thể kể đến như Áo, Belarus, Đức, Hồng Kông, Bồ Đào Nha, Nhật Bản, Hàn Quốc, Singapore, Thụy Điển, Đài Loan và Việt Nam.

Cũng có những giải đấu dành cho cấp câu lạc bộ; các giải đấu tổ chức riêng ở các quốc gia Áo, Bỉ, Trung Quốc (China Table Tennis Super League), Nhật Bản (T.League), Pháp, Đức (Bundesliga), và Nga là ví dụ cho đẳng cấp cao nhất. Ngoài ra còn có một số giải đấu cấp câu lạc bộ quốc tế quan trọng như Champions League châu Âu và giải đấu cạnh tranh cũ của nó là Cúp các câu lạc bộ châu Âu, nơi các đội câu lạc bộ hàng đầu từ khắp châu Âu tham gia tranh tài.

Lời kết

Bóng bàn là bộ môn thể thao không khó, có thể giúp bạn rèn luyện được sự linh hoạt, phản xạ nhanh. Để quá trình tập luyện được hiệu quả hơn, bạn cần trang bị thêm những dụng cụ hỗ trợ cần thiết. Qua đó, bạn có thể tìm kiếm các thiết bị, dụng cụ bóng bàn như bàn bóng bàn, vợt bóng bàn… chính hãng tại Thành Nam Sport.